Sigorta Sektörü Dünya Genelinde Primlerde Farklı Eğilimler Gösteriyor*

Ülkeler arasında sigorta şirketleri tarafından toplanan primler bakımından 2016 yılı için kesin olmayan ön istatistikler dünya genelinde farklı eğilimler olduğunu gösteriyor. Çalışmaya veri ileten ülkelerin yaklaşık olarak yarısında (40 ülkeden 21’i), sigorta şirketlerinin hayat veya hayat dışı (Grafik-1) olduğuna bakılmaksızın direkt brüt prim üretiminde reel artış sağladığı görülüyor. Bu 21 ülkenin 12’si OECD ülkelerinden oluşuyor.

En yüksek prim artışı %21,5 ile (fiyat değişimi düzeltilmiş) Litvanya’da gerçekleşmiştir. Onu, %16 ile Kosta Rika, %12,1 ile İspanya ve %10,4 ile Meksika takip ediyor. Üç Latin Amerika ülkesinin içinde olduğu altı ülkede gözlenen reel büyüme oranı %5’in üzerinde gerçekleşmiştir.

Söz konusu yukarı yönlü eğilim, hayat sigortalarında unit-linked yaşam ürünleri (örn. Litvanya) ya da irat ürünleri (örn. İspanya); hayat dışı sigortalarda trafik sigortası (örn. Litvanya) ya da mal ve kaza sigortaları (örn. Meksika) kaynaklı olabilir.

Buna karşılık, 27 OECD ülkesinden 15’inde ve OECD üyesi olmayan 10 Latin Amerika ülkesinin 4’ünde sabit fiyatlarla bakıldığında yerel sigortacıların prim üretiminde 2015 yılına göre 2016 yılında azalış kaydettiği görülüyor. Veri ileten ülkeler arasında prim üretiminde en büyük azalış %16,8 ile Finlandiya’da gerçekleşirken; onu, %15,3 ile Portekiz, %8,8 ile Ekvator ve %7,2 ile Peru takip ediyor. Peru’da irat ürünleri için alınan primler, emeklilik katılımcılarına birikimlerinin %95,5’ini toplu olarak alabilmelerine olanak sağlayan kanunun uygulanmasıyla 2016 yılında düşmüştür. Ekvator’daki ekonomik yavaşlama prim üretimlerini olumsuz etkilerken, Letonya’da ise yerel sigorta şirketlerindeki sigorta sözleşmelerinin Avrupa Birliği’ne üye diğer devletlerin sigorta şirketlerine transfer edilmesi bu ülkedeki prim üretiminde meydana gelen düşüşün nedeni olarak karşımıza çıkıyor.

Sigorta pazarındaki eğilimler segmente ve sigorta sınıflarına göre farklılıkları gizleyebilmektedir. . ABD’de brüt primler 2016 yılında hayat dışı sigortalarda %3 oranında bir artış gösterirken, hayat sigortalarında aynı oranda bir düşüş gözlenmiştir. Genele bakıldığında, direkt brüt primlerde ABD için reel değişim -%0,1 olarak gerçekleşmiş ve toplam prim üretimi 2,673 milyar ABD Doları olmuştur.

Grafik-1

Kaynak: OECD Küresel Sigorta İstatistikleri

OECD’ye Veri İleten Ülkelerin Yaklaşık Üçte İkisinde Ödenen Direkt Brüt Hasar Arttı

Yapılan direkt işlerin bir parçası olarak, raporlama yapan 37 ülkenin 24’ünde faaliyet gösteren yerel sigorta şirketleri 2015 yılına kıyasla 2016 yılında sabit fiyatlarda daha yüksek hasar ödemeleri yapmışlardır. Bu ülkelerin 15’ini OECD ülkeleri, 7’sini OECD dışı Latin Amerika ülkeleri ile Litvanya ve Malezya oluşturmaktadır. Hasar ödemelerinde en yüksek artış OECD ülkeleri arasında %22,7 ile İzlanda ve %15,8 ile Kanada’da gerçekleşirken, %37,4 ile Ekvator ve %31,3 ile Nikaragua OECD dışı ülkeler arasında en yüksek hasar ödemesi artışı olan ülkeler olarak göze çarpmaktadır.

Grafik-2

Kaynak: OECD Küresel Sigorta İstatistikleri

2016 yılında gerçekleşen brüt hasarlardaki artışın kaynağı muhtemelen,  Kanada’daki orman yangını ve Ekvator’da gerçekleşen deprem gibi bazı ülkelerde gerçekleşen doğal afetlerdi. Bu tespitin aksine, Avustralya İhtiyatlı Düzenleme Otoritesi’nin(Australian Prudential Regulation Authority) raporuna göre, 2016 yılında doğal afetler kaynaklı ödenen brüt hasar daha düşük gerçekleşmiştir.

Ödenen brüt hasarlar, kazaların şiddeti ve frekansından da Nikaragua örneğinde olduğu gibi etkilenmektedir. Nikaragua’da 2016 yılında yapılan hasar ödemesi 0,1 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

Tahvil ve Bonolar Sigorta Şirketlerinin Portföyünde Hâkim Konumda

Tahvil ve bonolar, raporlamada yer alan 42 ülkenin 22’sinde (14 OECD ülkesi) yerel sigorta şirketlerinin portföyünün yarısından fazlasını oluşturmaktadır. Kosta Rika ve Panama’da faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin varlıklarının %90’ından fazlasını tahvil ve bonolar oluşturuyor. Bazı ülkelerde, hisse senedi yatırımlarda önemli bir paya sahiptir. Örneğin, 2016 yılında hisse senedi yatırımları Danimarka, Ekvator, İzlanda, Letonya ve Malezya’da faaliyet gösteren yerel sigorta şirketlerinin portföyünün %20’sinden fazlasını oluşturmaktadır. Finlandiya’da varlıkların %51’i Guatemala’da varlıkların %41’i kolektif yatırım planlarında yer alıyor.

Grafik-3

Kaynak: OECD Küresel Sigorta İstatistikleri

Sigortacılar ayrıca unit-linked ürünleri alan sigortalıları adına da varlık yatırımı yapmaktadırlar. Unit-linked ürünlerinin yatırımları Avustralya (%57), Brezilya (%75), İrlanda (%77) ve Lüksemburg’da (%67) faaliyet gösteren yerel sigorta şirketlerinin portföyünün yarısından fazlasını oluşturmaktadır.

Birçok Ülkede 2016 yılında Ortalama Getiriler Pozitif

2016 yılında, hayat şirketleri, hayat dışı şirketler ve kompozit şirketler OECD’ye veri ileten tüm ülkelerde, Kanada, Rusya, Bolivya, Brezilya ve Peru hariç olmak üzere genel olarak pozitif reel getiri elde etmiştir. Kanada’da hayat sigortacıları -%0,8; Rusya’da hayat sigortacıları-%0,1, hayat dışı sigortacıları -%1; Bolivya’da hayat sigortacıları-%2, hayat dışı sigortacıları -%0,4; Brezilya’da hayat sigortacıları -%1,5; ve Peru’da hayat dışı sigortacıları -%1,6, kompozit sigortacıları -%0,2 ile negatif getiri ile yılı tamamlamışlardır. Hayat branşında faaliyet gösteren şirketlerde en yüksek getiriyi %28,5 ile Dominik Cumhuriyeti yerel şirketleri sağlamıştır.

Grafik-4

Kaynak: OECD Küresel Sigorta İstatistikleri

*Veriler, OECD Küresel Sigorta İstatistikleri projesinden alınmıştır. Bu notlarda yer alan veriler ön rapor niteliğinde olup “Küresel Sigorta Pazar Eğilimleri” raporunun 2017 yayınında güncellenebilir. Verilerin ana odağı yerel sigorta şirketleri tarafından yapılan direkt sigorta işlemleridir.

Solvency II gerekliliklerinin uygulanmasının ardından, bazı ülkelerde mevcut bilgiler, bu aşamada eğilimlerin hayat ve hayat dışı bölümlere göre analizini sınırlamıştır. Bu nedenle, bu belge sigorta sektöründeki genel eğilimlere bakmaktadır.